Μετά τα συνεχή πηγαινέλα των υπουργών στις ΗΠΑ και των διπλωματικών απεσταλμένων των ΗΠΑ στις δύο χώρες, το πλαίσιο ξεκαθαρίζει: με ευθύνη των ΗΠΑ κατά πρώτο λόγο και της ΕΕ εν συνεχεία, ακόμη κι αν επιτευχθεί μια προσωρινή συμφωνία, η ένταση στις σχέσεις των δύο μερών θα συνεχιστεί. Αφορμή το όνομα σήμερα (κάποια άλλη θα εφευρεθεί αύριο από τους ιμπεριαλιστές) και αιτία η ιμπεριαλιστική πολιτική να δημιουργούνται και να συντηρούνται ανούσια εθνοτικά προβλήματα, ώστε να αξιοποιούνται από τους ιμπεριαλιστές για επαναχαράξεις συνόρων, εκβιασμούς κυβερνήσεων και ληστρικές πωλήσεις εξοπλισμών. Ο εθνικισμός σε Σκόπια και Αθήνα καλά κρατεί. Στα Σκόπια ο εθνικισμός της νεαρής ηγεσίας του αδύναμου προτεκτοράτου στηρίζεται στην ισχυρή ώθηση των ιμπεριαλιστών, και πρώτ’ απ’ όλα των Αμερικάνων. Στην Αθήνα, από την άλλη μεριά, ο εθνικισμός συγκροτείται με άξονα την ισχύ μιας περιφερειακής βαλκανικής δύναμης απέναντι σε ένα αδύναμο προτεκτοράτο. Από τη μια, αλυτρωτισμός και υποθήκευση του μέλλοντος στην αμφισβήτηση των συνόρων. Από την άλλη, στρουθοκαμηλισμός ότι στο πλαίσιο του ΝΑΤΟ και της διεύρυνσης της ΕΕ, η Ελλάδα είτε θα βάλει βέτο (που αδυνατεί να βάλει) είτε θα αποσπάσει κάτι διαφορετικό από αυτό που επιδιώκουν οι Αμερικάνοι: μια "λύση" για το όνομα, που δεν θα είναι λύση αλλά πηγή διαιώνισης των προβλημάτων. Η ελληνική ηγεσία στρουθοκαμηλίζει γιατί δεν βλέπει την ισχυρή αμερικάνικη ώθηση στη γείτονα. Γιατί νομίζει ότι μπορεί να επιβάλει την "έξυπνη ισχύ", έναν συνδυασμό "σκληρής" και "ήπιας" ισχύος, όπως η Ντόρα Μπακογιάννη πρόσφατα τοποθέτησε. Όμως ούτε η απειλή για βέτο στην είσοδο της γειτονικής χώρας στο ΝΑΤΟ, ούτε η ελληνική οικονομική παρουσία στη γείτονα μπορούν να πετύχουν αποτελέσματα (αλλά και να μπορούσαν δεν θα ήταν σε σωστή κατεύθυνση). Η ισχύς, καθόλου έξυπνη αλλά κυνικά πολεμοκάπηλη, βρίσκεται στα χέρια της Κοντολίζα Ράις και όχι της Ντόρας Μπακογιάννη. Ειδικά μετά τη μονομερή ανεξαρτητοποίηση του Κοσόβου είναι εξαιρετικά στενά τα περιθώρια ελιγμών του ελλαδικού αστισμού, που ποτέ στην ιστορία του δεν πήγε ενάντια στους ιμπεριαλιστές, ακόμα κι αν θίγονταν ζωτικά του συμφέροντα. Η μόνη πορεία που μπορεί να οδηγήσει σε λύση είναι η κοινή πορεία έξω από το ευρωατλαντικό πλαίσιο. Που σημαίνει να δυναμώσουν και να χειραφετηθούν πολιτικά τα λαϊκά κινήματα σε κάθε χώρα, να ξηλωθούν οι βάσεις και τα ερείσματα των ιμπεριαλιστών, να μπει φραγμός στο νεοφιλελευθερισμό που εξάγεται από την ΕΕ. Να οικοδομηθεί και να δυναμώσει η αλληλεγγύη των λαών. Να μπει τέλος στη ματωβαμένη επαναχάραξη των συνόρων και στη δημιουργία προτεκτοράτων. Και αυτό μεταφράζεται σήμερα σε βέτο, όχι όμως στο επίπεδο της ένταξης της ΠΓΔΜ στο ΝΑΤΟ και την ΕΕ. Αντίθετα, βέτο στην επέμβαση στα Βαλκάνια του ΝΑΤΟ και της ΕΕ, που είναι και οι εγγυήτριες δυνάμεις του προτεκτοράτου και οι νταβατζήδες των Βαλκανίων. Δύσκολη προοπτική, αλλά η μόνη εφικτή και ρεαλιστική. Αντίθετα μέσα στο τωρινό ευρωατλαντικό πλαίσιο είναι εξωπραγματικό να θεωρεί κανείς ότι μπορεί να αντιμετωπιστούν τα προβλήματα.
Και για το όνομα;
Σε ένα αντιμπεριαλιστικό και αντινεοφιλελεύθερο πλαίσιο θα ήταν απλό να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα με μια σύνθετη ονομασία και με γεωγραφικό προσδιορισμό της Μακεδονίας. Αυτή τη θέση υποστηρίζουμε. Από την άποψη αυτή είμαστε αντίθετοι στη λεγόμενη "διπλή ονομασία", άλλη δηλαδή στο εσωτερικό της χώρας και άλλη στις διεθνείς της σχέσεις (είτε σε όλες είτε μόνον σε σχέση με την Ελλάδα). Προφανώς είναι άλλο πράγμα η σύνθετη ονομασία με γεωγραφικό προσδιορισμό και άλλο η "διπλή ονομασία". Στη θέση της "διπλής ονομασίας" φαίνεται να συγκλίνουν σήμερα οι ηγεσίες του δικομματισμού, αφού για μεγάλο χρονικό διάστημα έθρεψαν τον εθνικισμό με την αμιγή ελληνικότητα της Μακεδονίας - και έχουν τεράστιες ευθύνες για αυτό. Προφανώς είμαστε αντίθετοι με την εθνικιστική λογική, που εκφράζεται στην Ελλάδα, να μην υπάρχει ο όρος Μακεδονία. Η αντίληψη ότι η Μακεδονία είναι ελληνική (που προβάλλεται κυρίως από την ακροδεξιά, την Εκκλησία αλλά και τμήματα του δικομματισμού) είναι από ανιστόρητη έως άκρως επικίνδυνη, καθώς υπονοεί την ελληνική διεκδίκηση εδαφών έξω από τα σύνορα της χώρας (στην Ελλάδα βρίσκεται κάτι λίγο παραπάνω από το 50% της έκτασης, που στη σύγχρονη ιστορία ονομάζεται Μακεδονία, το υπόλοιπο ανήκει στην ΠΓΔΜ, στη Βουλγαρία και ένα πολύ μικρό τμήμα στην Αλβανία). Διαφωνούμε επίσης με τη λογική, που προβάλλουν τμήματα της ριζοσπαστικής σκέψης (ανάμεσα τους και η νεολαία ΣΥΝ): "ας ονομασθούν οι γείτονες όπως επιθυμούν -έχουν το δικαίωμα. του αυτοπροσδιορισμού". Φυσικά και το έχουν, αρκεί να μην θίγουν το αίσθημα των κατοίκων μιας άλλης χώρας. Το δικαίωμα του αυτοπροσδιορισμού δεν είναι κάτι που έχει ισχύ, γενικότερη από την ανάγκη της ειρηνικής και αλληλέγγυας συνύπαρξης και της μη επαναχάραξης των συνόρων. Ούτε η ήττα του εθνικισμού στη μια πλευρά μπορεί να γίνεται με τη νίκη ενός άλλου εθνικισμού και αλυτρωτισμού. Το πιο σημαντικό, δεν είναι αυτοπροσδιορισμός το να είσαι (με βάση και το σύνταγμα και την πολιτική σου) προτεκτοράτο και να στηρίζεις την επιβίωση σου σαν οντότητα στις Μεγάλες Δυνάμεις. Ας αναρωτηθούν οι φίλοι που υποστηρίζουν μια τέτοια αντίληψη, μήπως έτσι, χωρίς προφανώς να το θέλουν, ενισχύουν την ιμπεριαλιστική επιδίωξη να συντηρούνται εστίες έντασης και εθνικισμού.
Εφημερίδα Αριστερά! φύλλο 237 (22/2/2008)
Δείτε όλο το αφιέρωμα στα Βαλκάνια
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου